Engeri y’okukozesa akaweke akajjamu olubuto
Nga tonnaba kukozesa mpeke ezo, soma ku kubulirira kwaffe okukwaata ku Nga tonnaba kukozesa mpeke. Wekakase nti:
- Olubuto lwo luli mu bbanaga ery’embalirizi yafe ey’olubuto
- Otunudde mu kwetegeereza kwaffe wamu n’okubulirira okubuna
- Olina olutegeka olw’obukuumi bwekiba nga wetagisizza okufuna obuyambi bw’obusawo obw’amangu
Waliwo engeri bbiri ez’okujjamu olubuto mu ngeri ey’obujjaanjabi. Engeri zombie ziyambira ddala:
Wetegeereze: Waliyo engeri bbiri ez’okukozesa misoprostol: okuteeka obuweke munda mu mumwa gwa nnabaana oba mu kamwa ko wakati w’amatama go n’oluba lwa wansi oba amalibu. Engeri Y’okukozesa ekubiriza nti oyinza okukozesa misoprostol mu kamwa kubanga yo y’esinga okubeera ey’obwekusifu ennyo (esanuuka mangu) ate erina emikisa mitono egy’okuleeta obuwuka.
Engeri Y’okukozesa empeke ezijjamu olubuto: Mifepristone + Misoprostol
Omutendera 1: Mira akaweke kamu aka mifepristone (200 mg)
Omutendera 2: Lindamu essaawa 24-48. Olina okulinda essaawa 24 nga tonnaba kukozesa misoprostol, naye tolinda kusukka ssaawa 48. Nga olinda, kola ebintu byotera okukola buli lunaku mu bulamu bwo, nga okulabirira ffamire yo oba okugenda ku mulimu oba ku ssomero.
Omutendera 3: Mira omumiro gw’amazzi okusobola okutobya akamwa ko. Teeka empeke 4 eza 4 misoprostol (200 mcg buli emu) wakati w’amatama go ne wansi w’amalibu. (empeke bbiri ku buli ludda).
Omutendera 4: Zisigaze mu batama go okumala eddakiika 30. Ziyinza okufuula akamwa ko okubeera akakalu oba okuwulira nga akakambagga nga ziggweerera. Tolya era tonywa kintu kyonna mu ddakiika zino 30.
Omutendera 5: Oluvannyuma kw’eddakiika 30, nyumunguluza mu kamwa ko n’amazzi era omire buli kimu ekisigalidde eky’empeke ezo.
Nga omalirizza okumira Mifepristone + Misoprostol
- Yiga kiki kyoyinza okusiibira nga omaze okumira mifepristone + misoprostol wano.
- Bwoba nga owulidde obulumi mu lubuto nga bungi ibuprofen ddagala dduungi okujjawo obulumi. Oyinza okugula ibuprofen 200 mg mu maanyi ku dduuka lyonna ery’eddagala (yadde towandikiddwa bbaluwa ya musawo) mu nsi ezisinga. Mira empeke 3-4 (200 mg) buli ssaawa 6-8. Kino kirina okuweweeza obulumi bwo. (Jjukira nti oyinza n’okumira ibuprofen nga tonnaba kukozesa misoprostol.)
- Singa okozesazza empeke ezijjamu olubuto mifepristone ne misoprostol, oyinza okuba nga tewetaagisa kulaba musawo mu lulaba olw’okulabiriza engeri gy’owonamu. Fuba nnyo okwekakasa nti towulira bubonero bwa lubuto, owulira bulungi era nga omusaayi ogukuvaamu si mungi. Amadagala gano gesigikwa nnyo era Ekitongole ky’ensi yonna eky’obulamu (World Health Organization) kikubriza nti oyinza okulaba omusawo wokka singa:
Owulira obulwadde oba obulumi bwo tebukendeera oluvannyuma lw’ennaku ssatu. Kino bwekibeerawo, noonyezawo obuyambi bw’obusawo.
Okyawulira obubonero bw’olubuto ssabbiiti bbiri oluvannyuma lw’okumira empeke ezijjamu olubuto.
Oyiwa omusaayi mungi nnyo ate nga tegukendderamu oluvannyuma lwa ssabbiiti bbiri.
Engeri Y’okukozesa empeke ezijjamu olubuto: Misoprostol yekka
Ebiragiro bino bisuubira nti okozesa empeke 12 eza misoprostol eza 200 mcg buli emu.
Omutendera 1:
- Mira omumiro gw’amazzi gumu okusobola okubunya oba okutobya akamwa ko. Teeka empeke ezo 4 wakati w’ettama lyo ne wansi w’amannyo go ag’ekibunu. (empeke 2 buli ludda).
- Zireke mu matama go okumala eddakiika 30. Ziyiinza okufuula akamwa ko okubeera akakalu oba okuwulira nga akakambagga nga ziggweerera. Tolya era tonywa kintu kyonna mu ddakiika zino 30.
- Oluvannyuma lw’eddakiika 30, nyumunguluza mu kamwa ko n’amazzi era omire buli kimu ekisigalidde eky’empeke ezo.
- Linda essaawa 3-4 nga tonnaba kweyongerayo.
Omutendera 2: Ddamu omutendera 1 nga okozesa empke endala 4. Jjukira okulinda essaawa 3-4 hours nga tonnaba kwoyongerayo ku mutendera 3.
Omutendera 3: Ddamu omutendera 1 nga okozesa empeke 4 ezisembayo.
Oluvannyuma lw’okumira Misoprostol
- Yiga kiki eky’okusuubira nga omaze okumira misoprostol wano.
- Bwoba nga owulidde obulumi mu lubuto nga bungi ibuprofen ddagala dduungi okujjawo obulumi. Oyinza okugula ibuprofen 200 mg mu maanyi ku dduuka lyonna ery’eddagala (yadde towandikiddwa bbaluwa ya musawo) mu nsi ezisinga. Mira empeke 3-4 (200 mg) buli ssaawa 6-8. Kino kirina okuweweeza obulumi bwo. (Jjukira nti oyinza n’okumira ibuprofen nga tonnaba kukozesa misoprostol.)
- Singa okozesazza empeke ezijjamu olubuto mifepristone ne misoprostol, oyinza okuba nga tewetaagisa kulaba musawo mu lulaba olw’okulabiriza engeri gy’owonamu. Fuba nnyo okwekakasa nti towulira bubonero bwa lubuto, owulira bulungi era nga omusaayi ogukuvaamu si mungi. Amadagala gano gesigikwa nnyo era Ekitongole ky’ensi yonna eky’obulamu (World Health Organization) kikubriza nti oyinza okulaba omusawo wokka singa:
Owulira obulwadde oba obulumi bwo tebukendeera oluvannyuma lw’ennaku ssatu. Kino bwekibeerawo, noonyezawo obuyambi bw’obusawo.
Okyawulira obubonero bw’olubuto ssabbiiti bbiri oluvannyuma lw’okumira empeke ezijjamu olubuto.
Oyiwa omusaayi mungi nnyo ate nga tegukendderamu oluvannyuma lwa ssabbiiti bbiri.
References:
- “Clinical Practice Handbook for Safe Abortion.” World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.ippf.org/sites/default/files/abortion_guidelines_and_protocol_english.pdf
- “Medical Management of First-Trimester Abortion.” The American College of Obstetrics and Gynecologists. https://www.contraceptionjournal.org/article/S0010-7824(14)00026-2/pdf